الممتع فی التصریف

اشارة

سرشناسه : ابن عصفور، علی بن مؤمن، 597 - 670 ق.

عنوان و نام پديدآور : الممتع فی التصریف/ علی بن مؤمن النحوی الحضرمی الاشبیلی المعروف بابن عصفور (597 - 669 ھ.)؛ تحقیق احمد عزوعنایه، علی محمد مصطفی.

مشخصات نشر : بیروت : دار إحیاء التراث العربی؛ 1432ه = 2011م = 1389

مشخصات ظاهری : 380 صفحه

يادداشت : عربی.

موضوع : زبان عربی -- صرف

شناسه افزوده : عنایه، احمد عزو

شناسه افزوده : مصطفی، علی محمد

توضیح : «الممتع فی التصریف»، اثر علی بن مؤمن نحوی حضرمی اشبیلی، معروف به ابن عصفور ( 597- 669 ق)، با تحقیق شیخ احمد عزو عنایه و علی محمد مصطفی، اثری است در تصریف که در آن به بحث درباره حروف زاید، ساختمان افعال و اسماء، ابدال، قلب و ادغام، به روش استدلالی پرداخته شده است.نویسنده در ابتدا، به نحوه تشخیص و تمییز حروف زاید از اصلی پرداخته و سپس، حروف ابدال را مطرح و بعد از آن، به سایر مباحث صرفی می پردازد.

در باب اول از قسم اول، به تبیین و تمییز حروف زاید از حروف اصلی و ادله ای که می توان با آن ها به شناخت حروف اصلی و زاید نایل آمد، پرداخته شده است.بررسی و بحث پیرامون ابنیه اسماء و افعال و معانی مختلف آن ها و ذکر مواردی که در آن ها حروف زاید بیشتر به چشم می خورد، از جمله مباحث مطرح شده در این باب می باشد.

قسم دوم، به ذکر حروف ابدال اختصاص یافته است. حروف ابدال، حروفی هستند که در موارد خاصی، بدون آنکه ادغام شوند، به حرف دیگری تبدیل شوند که نویسنده آن ها را در عبارت «اجد طویت منهلا» خلاصه نموده است.

ص: 1

اشارة